جرثقیل دستی
جرثقیل دستی یکی از ابزارهای پرکاربرد در کارگاه‌ها برای بلند کردن و جابجایی اجسام سنگین است. این ابزار معمولا به صورت دوکاره طراحی میشود، به این معنی که می‌توان از آن برای بالا بردن بار در راستای عمودی استفاده کرد. البته برخی از تولیدکنندگان، لوازم جانبی مثل ترولی را نیز ارائه می‌دهند که با استفاده از آنها می‌توان جرثقیل دستی را بر روی ریل‌های سقفی نصب و آن را به نوعی جرثقیل چهارکاره تبدیل کرد.
این جرثقیل‌ها در ظرفیت‌های متنوعی از 0.5 تن تا 25 تن تولید و به بازار عرضه می‌شوند. نکته قابل توجه در مورد جرثقیل‌های دستی با ظرفیت بالا، ضریب تبدیل پایین آنهاست. یعنی برای جابجا کردن زنجیر بار به اندازه یک مسافت کوتاه، باید زنجیر دستی را به مقدار زیادی حرکت داد. شرکت جنرال بکسل یکی از واردکنندگان انواع جرثقیل دستی با تناژهای مختلف در ایران است که هم مدل‌های اصلی و هم طرح آنها را به بازار عرضه میکند.
برای مشاوره با کارشناسان ما در تماس باشید
کارشناسان ما با دانش و تجربه کافی آماده راهنمایی و ارائه بهترین راه‌حل‌ها به شما هستند.
مشخصات فنی جرثقیل دستی چیست؟
جرثقیل‌های دستی با بهره‌گیری از دو چرخ‌دنده که به آنها اسپراکت گفته میشود، عمل می‌کنند. این دو اسپراکت دارای شعاع‌های متفاوت هستند. اسپراکت بزرگتر به زنجیر دستی و اسپراکت کوچکتر به زنجیر بار متصل میشود.
کل این مکانیزم درون یک محفظه یا بلوک قرار دارد. انتخاب نوع جرثقیل دستی به عوامل متعددی بستگی دارد و عملکرد بهینه آن نیز در گرو همین انتخاب صحیح است.
بدنه این جرثقیل‌ها معمولاً از جنس آلومینیوم یا آلیاژهای آلومینیوم با مقاومت بالا ساخته میشود. این امر باعث میشود تا ضمن حفظ سبکی، از ورود گرد و غبار به داخل بلوک نیز جلوگیری شود.
هرآنچه که باید درباره جرثقیل دستی بدانید!
انواع جرثقیل دستی در جنرال بکسل کدامند؟
جنرال بکسل با ارائه طیف وسیعی از جرثقیل‌های دستی، نیازهای متنوع مشتریان خود را در جابجایی بارهای سنگین برطرف میکند. این جرثقیل‌ها از برندهای معتبر جهانی با ظرفیت‌های مختلف، برای کاربردهای متنوع صنعتی و کارگاهی ایده‌آل هستند. در ادامه به برخی از پرطرفدارترین جرثقیل‌های دستی موجود در جنرال بکسل اشاره می‌کنیم:
- جرثقیل دستی ویتال با ظرفیت 10 تن
- جرثقیل دستی ویتال VITAL با ظرفیت 5 تن
- ترولی زنجیری مخصوص جرثقیل دستی
- جرثقیل دستی چینی با کیفیت و قیمت مناسب
- جرثقیل دستی هرینگتون با ظرفیت 2 تن
- جرثقیل دستی هرینگتون با ظرفیت 1 تن
- جرثقیل دستی تویو TOYO با ظرفیت 3 تن
- • جرثقیل دستی زنجیری الفانت ELEPHANT
- جرثقیل دستی چینی طرح ویتال
- جرثقیل دستی زنجیری 4 کاره
- جرثقیل دستی اصل ویتال ژاپن
- جرثقیل دستی زنجیری چینی
اجزای تشکیل دهنده جرثقیل دستی چیست؟
جرثقیل‌های دستی، فارغ از اینکه توسط چه برند یا کشوری تولید شده باشند، از نظر ساختار و عملکرد شباهت‌های زیادی دارند. به غیر از بلوک جرثقیل که شامل مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها، شفت و بلبرینگ است، از اجزای اصلی دیگر می‌توان به دنده‌های اسپراکت اشاره کرد. این جرثقیل‌ها دو دنده اسپراکت دارند که یکی به زنجیر بار و دیگری به زنجیر دستی متصل میشود. زنجیر بار و زنجیر دستی از دو نوع فولاد با گریدهای مختلف ساخته می‌شوند. معمولاً زنجیر بار از فولاد G80 و زنجیر دستی از نوع آهنی گالوانیزه است، چرا که فشار زیادی به زنجیر دستی وارد نمی‌شود. علاوه بر این اجزا، جرثقیل دستی به طور معمول دو قلاب یا یک قلاب بار و یک ترولی سقفی دارد.
قیمت جرثقیل دستی به چه عاملی بستگی دارد؟
جرثقیل‌های دستی به دلیل سادگی در طراحی و عدم استفاده از موتور و کیت الکتریکی، قیمت بسیار کمتری نسبت به جرثقیل‌های برقی دارند. عوامل مختلفی بر قیمت این نوع جرثقیل‌ها تأثیرگذارند که از مهمترین آنها می‌توان به برند تولیدکننده و ظرفیت باربری اشاره کرد. جرثقیل‌های دستی تولید ژاپن و آلمان به دلیل رعایت استانداردهای بالای تولید، دوام و استحکام بیشتر و همچنین ایمنی بالاتر، معمولا قیمتی چند برابر جرثقیل‌های دستی چینی دارند. همچنین با افزایش ظرفیت بارگیری جرثقیل دستی، وزن و نوع مواد به کار رفته در اجزای آن نیز تغییر میکند، به همین دلیل افزایش تناژ، منجر به افزایش قیمت این نوع جرثقیل‌ها میشود.
فاکتور های انتخاب جرثقیل دستی چیست؟
جرثقیل‌های دستی در انواع مختلف با ظرفیت‌ها، برندها، ضرایب ایمنی و ویژگی‌های متنوع مانند نوع ساده یا ضد انفجار، قلاب موازی یا خطی و طراحی شفت‌دار یا بلبرینگ‌دار تولید می‌شوند. انتخاب جرثقیل مناسب نیازمند بررسی دقیق فاکتورهای متعددی است. مهمترین فاکتور، تناژ یا ظرفیت باربری جرثقیل است. باید توجه داشت که ظرفیت جرثقیل باید بیشتر از وزن بار باشد تا ضربه ناشی از لختی بار و حرکات پاندولی آن که باعث ایجاد گشتاور و نیروی دورانی میشود را تحمل کند.
خوشبختانه، کارخانجات تولیدی ضریب ایمنی بالایی برای جرثقیل‌های دستی در نظر می‌گیرند، به طوری که ظرفیت واقعی آنها اغلب بیشتر از ظرفیت اسمی آنهاست. در محیط‌های حاوی گازهای قابل اشتعال، استفاده از جرثقیل‌های دستی ضد انفجار الزامی است. همچنین، برای سقف‌های کوتاه، جرثقیل‌های دستی با قلاب اتصال موازی به سقف طراحی شده‌اند که استفاده از آنها در چنین فضاهایی بسیار مناسب است.
برند های تولید کننده جرثقیل دستی کدامند؟
درست است که جرثقیل دستی ساختار پیچیده‌ای ندارد، اما کیفیت فلزات به کار رفته در چرخ‌دنده‌ها، شفت‌ها و بلبرینگ‌ها نقشی کلیدی در عملکرد و طول عمر آن ایفا میکند. به همین دلیل، بسیاری از تولیدکنندگان سعی می‌کنند تا با الگوبرداری از جرثقیل‌های دستی وستال ژاپن، که در این صنعت پیشگام هستند، کیفیت محصولات خود را به آنها نزدیک کنند.
در ادامه، به بررسی اجمالی چند برند معروف جرثقیل دستی می‌پردازیم:
- ویتال (VITAL) ژاپن:بدون شک، ویتال شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین برند در زمینه تولید ابزارهای دستی لیفتینگ مانند جرثقیل و پولیفت در سراسر جهان است. جرثقیل‌های دستی ویتال تا ظرفیت 5 تن بیشترین کاربرد را دارند، اما این شرکت تا ظرفیت 20 تن نیز محصول تولید میکند.
- الفانت (Elephant) ژاپن:الفانت نیز یکی دیگر از تولیدکنندگان برجسته در این حوزه است که در مقیاسی کوچکتر از ویتال فعالیت میکند. طول عمر بالای قطعات، از ویژگی‌های بارز جرثقیل‌های دستی الفانت است، اما وزن زیاد این محصولات می‌تواند یک نقطه‌ضعف برای آنها باشد.
- هرینگتون (Harrington):هرینگتون در واقع زیرمجموعه برند کیتو ژاپن است که با نام تجاری آمریکایی به تولید جرثقیل‌های دستی و برقی می‌پردازد. لازم به ذکر است که بسیاری از جرثقیل‌های دستی هرینگتون موجود در بازار ایران، در واقع طرح‌های چینی این برند هستند.
علاوه بر برندهای نامبرده، برندهای ژاپنی دیگری مانند یاماتو و برندهای شناخته‌شده چینی مانند TXK و ABLE نیز در بازار ایران حضور دارند. بسیاری از جرثقیل‌های دستی که تحت عنوان ویتال ژاپن در بازار عرضه می‌شوند، در واقع یا طرح‌های تقلبی هستند و یا توسط برندهای چینی متفرقه تولید شده‌اند. البته در مواردی هم می‌توان جرثقیل‌های ویتال اصل ژاپنی با گارانتی را در بازار پیدا کرد.
به طور خلاصه، در هنگام خرید جرثقیل دستی، به برند، کیفیت ساخت و اصالت محصول توجه ویژه‌ای داشته باشید. همچنین، با توجه به نیاز خود، ظرفیت و تناژ مناسب را انتخاب کنید.
دلایل از کار افتادگی و خرابی جرثقیل دستی چیست؟
جرثقیل‌های دستی به دلایل مختلفی ممکن است دچار نقص و از کار افتادگی شوند. در این مطلب به بررسی این دلایل می‌پردازیم.
همانطور که می‌دانید، جرثقیل‌های دستی ساختار مکانیکی ساده‌ای دارند و فاقد قطعات الکترونیکی هستند. به همین دلیل، خرابی آنها معمولا به علت فرسودگی و استهلاک قطعات مکانیکی آنها رخ می‌دهد. یکی از مهمترین اجزای جرثقیل دستی، چرخ‌دنده‌های آن است که در اندازه‌های مختلف و متناسب با ظرفیت باربری جرثقیل طراحی می‌شوند. این چرخ‌دنده‌ها از جنس فولاد با آلیاژهای مختلف ساخته شده و برای افزایش مقاومت، تحت عملیات حرارتی سخت‌کاری قرار می‌گیرند. تولیدکنندگان معتبر جرثقیل‌های دستی از آلیاژهای باکیفیت‌تر و فرآیندهای حرارتی دقیق‌تری برای ساخت چرخ‌دنده‌ها استفاده می‌کنند. این امر موجب افزایش استحکام کششی و سختی سطح چرخ‌دنده‌ها شده و در نهایت طول عمر آنها را افزایش می‌دهد.
یکی دیگر از عوامل خرابی در جرثقیل‌های دستی، فرسایش و از بین رفتن بوش‌ها یا یاتاقان‌های موجود در محل اتصال محور اصلی است. در اثر سایش و خوردگی در بخش یاتاقان‌ها و چرخ‌دنده‌های داخلی، براده‌های فلزی ایجاد میشود. این براده‌ها به گریس روان‌کننده در قسمت‌های مختلف، از محور چرخان تا یاتاقان، نفوذ کرده و باعث تسریع در فرسودگی قطعات و ایجاد اصطکاک در عملکرد جرثقیل دستی می‌شوند.
به طور کلی، می‌توان گفت که فرسودگی و خوردگی چرخ‌دنده‌ها، بوش‌ها و یاتاقان‌ها از مهمترین دلایل خرابی جرثقیل‌های دستی به شمار می‌روند. استفاده از آلیاژهای مرغوب و انجام عملیات حرارتی مناسب در ساخت این قطعات می‌تواند تاثیر بسزایی در افزایش طول عمر جرثقیل داشته باشد.
مزایای کاربری جرثقیل دستی چهار کاره چیست؟
جرثقیل‌های دستی زنجیری به طور معمول در بخش فوقانی خود مجهز به یک قلاب هستند که به قلابی دیگر در سقف متصل میشود. اما در کارگاه‌هایی که مجهز به ریل‌های سقفی هستند، می‌توان از جرثقیل دستی چهار کاره بهره برد. با تعویض قلاب بالایی جرثقیل دستی با یک ترولی، علاوه بر امکان بلند کردن بار به صورت عمودی، جابجایی افقی آن در دو جهت دیگر نیز در یک صفحه فراهم می‌گردد.
ترولی‌های مورد استفاده در جرثقیل‌های دستی چهار کاره در دو نوع ساده و زنجیری عرضه می‌شوند. استفاده از ترولی‌های ساده برای بارهایی با وزن کمتر، حداکثر تا 5 تن، توصیه میشود. پس از بلند کردن بار به صورت عمودی، با اعمال نیرو به بار یا زنجیر فولادی، ترولی و بار بر روی سطح افقی به حرکت در می‌آیند. برای بارهای با وزن بیشتر، از ترولی زنجیری استفاده میشود که حرکت آن توسط یک زنجیر فلزی مجزا کنترل می‌گردد. در واقع، جرثقیل‌های دستی چهار کاره با ترولی زنجیری دارای سه زنجیر هستند: زنجیر بار فولادی، زنجیر دستی، و زنجیر ترولی.
به بیان دیگر، مزیت اصلی جرثقیل دستی چهار کاره این است که جدا از بلند کردن عمودی بار، امکان جابجایی افقی آن را نیز در دو جهت دیگر میسر می‌سازد. این قابلیت با جایگزینی قلاب بالایی جرثقیل با یک ترولی که بر روی ریل‌های سقفی حرکت میکند، فراهم میشود. ترولی‌ها در دو نوع ساده برای بارهای سبک‌تر و زنجیری برای بارهای سنگین‌تر موجود هستند. جرثقیل‌های دستی چهار کاره با ترولی زنجیری دارای سه زنجیر مجزا هستند که هر یک وظیفه‌ی مشخصی را بر عهده دارند.